Houtigehage timmert aan de weg, project i.h.k.v. Tijd voor Talent / Tiid foar Talint
Kunst en cultuur raakt, verbindt, stimuleert en is gezond. Juist als je wat ouder wordt zijn dit belangrijke kernwaarden. In Houtigehage zijn in het najaar van 2017 onder de noemer ʻHOUTIGEHAGE TIMMERT AAN DE WEGʼ drie culturele activiteiten georganiseerd voor senioren: houtbewerken, dansen en zingen. Korte, krachtige en avontuurlijke activiteiten onder deskundige begeleiding, die, als ze goed zouden bevallen, een vervolg kunnen krijgen in de toekomst.
Tijd voor Talent / Tiid foar Talint is een initiatief van St. Keunstwurk en een groot aantal partners in Smallingerland en Achtkarspelen. Meer info http://www.tijdvoortalent.frl/
Houtbewerken
Ihkv Tijd voor Talent startte eind 2017 een enthousiast groepje 50 plussers in Houtigehage met houtbewerken.
O.l.v. Marga Houtman (beeldend kunstenaar) en Harry van der Velde (meubelmaker) bedachten en realiseerden ze een geweldige picknicktafelset speciaal voor het Wâldhuske, een voormalig arbeiderswoninkje dat nu fungeert als klein museum.
Bekijk de documentaire van Annet Huisman (Omrop Fryslân/Fryslândok) waarin ze de 3 Tijd voor Talent-projecten in Houtigehage op de voet volgt: it Hert fan Houtigehage
FOTOVERSLAG HOUTBEWERKEN (okt – dec 2017):
(FOTOVERSLAG HOUTBEWERKEN (v.a. april 2018) klik hier)
Oktober 2017
Houtbewerken: nieuwe picknicktafels voor het Wâldhuske
‘Lekker met je handen bezig zijn, samen iets maken en dingen bíjleren’, dat is wat ze willen, de vijf mannen en een vrouw die zich hebben aangemeld voor houtbewerken.
O.l.v. Harry van der Velde (meubelmaker) en Marga Houtman (beeldend kunstenaar) gaat de houtwerkgroep de komende tijd aan de slag om nieuwe picknicktafels te maken voor het Wâldhuske; een mooi doel!
Het Wâldhuske in Houtigehage maakt deel uit van de eerste woningwetwoningen die hier in 1909 werden gebouwd. Het is erkend als rijksmonument en fungeert als klein museum.
De huidige picknicktafels in de tuin van het Wâldhuske hebben hun beste tijd gehad..
.. en zijn aan vervanging toe. Een mooi doel voor de nieuwe houtwerkgroep!
Werkplaats
Voor het maken van de picknicktafels mogen we gebruik maken van de werkplaats van Bouwbedrijf Hansma Bouwen & Zo in Boelenslaan.
Een prachtige plek om aan het werk te gaan!
Harry en Sietse (Hansma) bespreken de mogelijkheden van houtsoorten
4 november: Inspiratie
Voor we aan het werk gaan om picknicktafels te maken is het goed om eerst inspiratie op te doen. Want het is niet de bedoeling om de huidige tafels bij het Wâldhúske te copiëren, maar tafels te maken waarbij is nagedacht over vorm en functie.
Daarom vindt de aftrap van de houtworkshop plaats in het Natuurmuseum Fryslân
waar naast heel veel andere interessante zaken
ook de tentoonstelling Stormhout te zien is, met werk van vier kunstenaars/vormgevers die aan de slag zijn gegaan met hout van bomen die tijdens de grote storm in 2013 in het Leeuwarder bos zijn omgewaaid.
Eén van de kunstenaars, Sibejan Kramer, geeft ons een rondleiding
en toont bijzonderheden en details
in materiaalgebruik en constructies
Veel gezien
en geleerd
Prachtig materiaal: hout
Dank je wel Sibejan!
7 november 19.00 uur in het Waldhûske:
Buiten is het fris, maar binnen snort de kachel en heeft Monica het gezellig gemaakt.
Vanavond gaan de houtbewerkers zelf aan de slag:
Hoe gaan de nieuwe picknicktafels eruit zien?
Na aanwijzingen van Monica vanuit het Waldhuske – waar bij picknicktafels rekening mee gehouden kan worden – en met de Stormhout-expo van vorige week nog vers in het hoofd
komen als snel de eerste ideeschetsen…
En zou het vervolgens ook anders kunnen?
Na interessante discussies werden de ideeën getoond ..
.. en lagen er 5 mooie, creatieve – maar wel totaal verschillende – ontwerpen op tafel:
Ovalen picknicktafel met ingenieus plan om zitelementen afneembaar te maken
Pompeblêd-picknicktafel
8-Hoekige picknicktafel (scherpe randjes eraf)
.. met losse banken die je in de grond kunt steken
en voorzien van aardewerk geïnspireerde decoratie in het tafel blad
Picknicktafel in de vorm van een zandloper; de tijd staat stil!
Picknicktafel met strak tafelblad in combinatie met ruw boomstammen onderstel
Ook in de banken deze combi van strak en ruw
Benieuwd of en hoe we uit deze diversiteit de volgende keer tot één ontwerp kunnen komen! Eerst maar eens een tijdje laten pruttelen…
Na een 2e ronde koffie en thee is het de beurt aan Harry:
Aan de hand van zijn eerder gemaakte PTT krukje worden ‘zijaanzichtstekeningen’ gemaakt; met een bouwtekening van alle kanten van een te maken object kun je een exacte kopie maken van het origineel. Handig, want het is de bedoeling dat er niet één, maar meerdere exemplaren van de picknicktafel komen.
Een aantal zijn hier bekend mee,
voor de anderen een leuke en leerzame oefening.
En … eindelijk hout in handen!! Nu is het dan toch echt begonnen.
Het was een energieke en productieve avond!
11 november 10.00 uur Burdaard – meer inspiratie!
Vandaag brengt de houtwerkgroep een bezoek aan de houtzagerijmolen de Zwaluw aldaar. Het is een prachtige dag, alleen wel jammer dat er niet voldoende wind staat om de molen te laten draaien en de zagerij in werking te zien.
Na een klim in de molen ..
.. heet molenaar Hylke Kloosterman ons welkom ..
.. en legt ons enthousiast – met of zonder wind – van alles uit over de molen ..
.. en over hout.
Na een lekker bakje warme koffie ..
– onder toeziend oog van de voormalige molenaar en zijn vrouw –
.. neemt Hylke ons door de zagerij mee naar buiten,
waar een flinke boomstam na een lang bad ligt te drogen
voor hij naar de zagerij gaat.
Prachtig allemaal!
De geur van hout ..
Dan verder naar boven ..
voor wie durft ..
.. waar het mechanisme van de molen te zien is.
Om ons bezoek af te sluiten in de opslagplaats ..
.. waar juist de electrische zaagmachine aan staat..
Een mooie ervaring!
18 november
Vanmiddag wordt voor het eerst gewerkt in de werkplaats bij Hansma Bouwen & Zo in Boelenslaan!
We doen eerst een verkennend bakje..
..met lekkere chocoladecake die Petra gemaakt heeft
Het hout voor de picknicktafels – Douglas – ligt klaar
en we pakken de draad op ..
.. waar we onlangs in het Wâldhuske gebleven zijn: welke vorm krijgt de picknicktafel?
Hiervoor zijn alle ideeschetsen op de computer op schaal 1:10 uitgewerkt, zodat ze goed met elkaar vergeleken kunnen worden.
Alle ideeën worden één voor één onder de loep genomen en besproken
Een van de ideeën is ook al mooi ruimtelijk uitgewerkt, zo worden dingen inzichtelijk
Zoals: Hoe ga je aan een tafel zitten?
Na veel wikken en wegen is iedereen het over de vorm van het tafelblad eens: het wordt de 8 kantige tafel. Doorslaggevend hierbij is de mogelijkheid meerdere tafels op een speelse manier bij elkaar te zetten bij een grotere groep mensen.
Voor de tafelconstructie wordt gekozen voor de ruwe boomstammen van een van de andere ideeën, zo verwijst het onderstel van de tafel naar de bomen bij het Waldhuske en past de vorm van het tafel blad mooi bij het gebouw zelf.
Dit idee wordt vervolgens verder uitgewerkt
wat na een aantal aanpassingen in de maatvoering – om tafels mooi op elkaar te laten aansluiten – een overzichtelijke bouwtekening oplevert.
Daarnaast wordt onderzocht hoe je aan de tafel zou kunnen zitten:
Wat is de juist hoogte?
En hoe gaan we dat doen met die boomstammen onder de tafel?
Sietse Hansma heeft nog wel wat liggen onder het afdak!
Harry zaagt wat latjes zodat we kunnen zien hoe groot de tafel wordt
En hoe dat eruit ziet met die berken boomstam erop.
Er wordt gespeeld met verschillende diameters ..
.. om uit te komen op 2 emmertjes van 25 cm doorsnee die mooi in harmonie lijken met de maat van het tafelblad.
Veel gedaan vandaag: de picknicktafel krijgt vorm!
21 november werkplaats Boelenslaan
Harry heeft samen met een aantal houtbewerkers mooie stammetjes uitgezocht voor de tafel!
Waarbij restmateriaal de fantasie prikkelt om ook iets mee te doen…
De planken liggen klaar om te bewerken…
… Harry legt de werking van een aantal machines uit en waar je absoluut op moet letten ivm veiligheid.
En demonstreert het gebruik van de bovenfrees waar vanavond mee gewerkt gaat worden. Hierbij komen allerhande termen voorbij zoals groef, sponning, freesrichting, revolver en zool.. Het resultaat: een mooie profielrand!
En wat te doen met een noest?
Na het uitzoeken van mooie gave planken voor het tafelblad kunnen de hoeken hiervan gefreest en licht geschuurd worden.
Een mooie klus voor Meindert en Siebe!
In de werkplaats wordt ondertussen het zitten aan de tafel verder onderzocht
En omdat zien geloven is wordt een proefzijaanzicht op maat uitgetemeten
waar iedereen aan meewerkt
en is er aan het eind van de avond een tastbaar – weliswaar niet van hout – object waar we het over ‘kunnen hebben’
28 november werkplaats Boelenslaan
Vanavond de stammetjes schillen!
Daarna verder met het uitwerken van de constructie
de hoogte bepalen
Hoe je een lijn waterpas zet op een ronde boomstam
en dan recht afzagen; kan met de hand, maar een doorgewinterde bouwer kan dit natuurlijk ook met de kettingzaag
constructief onderzoek
en daarna nog even napraten…
10 december Boelenslaan
Wat vinden we van de tafel zoals die er nu ligt?
Kloppen de verhoudingen, lijkt het allemaal goed?
Na een paar kleine schoonheidsaanpassingen is iedereen tevreden over het ontwerp en kunnen we verder met de uitvoering waar we gebleven zijn: de boomstam binnen de constructie. Bepalen waar de uitsparingen komen waar de planken in passen en wel zó dat het waterpas is én uitgelijnd!
Het is even puzzelen,
maar dan kan Sietse het grove werk uitvoeren en kan de rest met behulp van een hakvermoer (speciale beitel) netjes weggehakt worden.
en is er een keurige uitsparing op maat.
Na bepalen waar verbindingsplanken komen (waterpas en uitgelijnd)
kunnen de gaten hiervoor mbv boormachine en hakvermoer weggehaald worden tot de bepaalde diepte.
Ondertussen..
worden meer planken gefreesd en geschuurd
en worden alle maten gecheckt ..
.. zodat planken kunnen worden afgekort op de juiste lengte ..
.. en geschulpt op de juiste breedte.
En dan alles klaar is om het tafelblad in elkaar te zetten!
De hoeken worden afgezaagd,
Dan bepalen waar de stammen precies komen,
.. zodat de laatste schroeven voor vanavond ingedraaid kan worden.
12 december Boelenslaan
Vanavond met vereende krachten het laatste grote werk…
… en hij staat er, de picknicktafel!!
16 december Boelenslaan
hoe in de werkplaats Boelenslaan de laatste hand wordt gelegd aan de picknicktafel voor het Wâldhuske Houtigehage,
In de werkplaats wordt de laatste hand gelegd aan de picknicktafel
waarna het tijd is om te proosten op het resultaat
met koffie en banketstaaf geserveerd op zeer fijnkorrelig schuurpapier : )
En dan ..
… is de tafel klaar!
Op naar dorpshuis de Huchte in Houtigehage ..
.. waar de 3 projecten van Tijd voor Talent – zang, dans en houtbewerken – in een feestelijke presentatie voor een enthousiast publiek bij elkaar komen. Helemaal top!
Tijd voor Talent / Tiid foar Talint is een initiatief van St. Keunstwurk, het Fries Sociaal Planbureau en Cal XL / www.tijdvoortalent.frl